Od czego zależy wytrzymałość konstrukcji rusztowań?

Rusztowania są stosowane powszechnie przy pracach budowlanych i remontowych. Są to prace na wysokościach, szczególnie niebezpieczne, dlatego ich montaż wymaga szczególnych umiejętności i uprawnień. Niestety, w trakcie korzystania z rusztowań nadal dochodzi do niebezpiecznych wypadków, najczęściej z powodu nieprzestrzegania zasad BHP, używania rusztowania niezgodnie z przeznaczeniem lub nieodpowiednim doborem rodzaju rusztowania. Rusztowania bowiem różnią się między sobą konstrukcją i materiałami, z jakich są zbudowane, co wpływa na możliwości ich zastosowania oraz wytrzymałość.

Rusztowania drewniane, choć mogą mieć różne formy, stosowane są dzisiaj dość rzadko. Najczęściej do budowy rusztowań wykorzystuje się stal jako materiał bardzo wytrzymały, zapewniający konstrukcji dużą stabilność. Jest on także odporny na uszkodzenia mechaniczne i czynniki atmosferyczne, więc może być z powodzeniem stosowany na zewnątrz. Często stosuje się również rusztowania aluminiowe jako lekkie i łatwe w montażu. 

Ze względu na budowę wyróżnia się:
    • rusztowania modułowe, w których połączenia rygli oraz stężeń ze stojakami montuje się w stałych punktach;
    • rusztowania ramowe – ich konstrukcja opiera się na systemie trzepieniowo-zapadkowym, który skraca czas montażu;
    • rusztowania stojakowe – nazywane są także rusztowaniami rurowo-złączkowymi. Nadają się tylko do prac lekkich, maksymalne obciążenie pomostu wynosi 200 kg;
    • rusztowania kozłowe – złożone z co najmniej dwóch podpór oraz pomostu;
    • Rusztowania wspornikowe – składa się z pomostu opartego na wspornikach połączonych z obiektem, na którym prowadzone są prace;
    • rusztowania specjalne – powstają ze złożenia elementów z innych rodzajów rusztowań, stosowane w miejscach trudno dostępnych, gdzie nie można zastosować tradycyjnego rusztowania, ich wytrzymałość zależy od zastosowanych komponentów. 

 

Właściwe użytkowanie a wytrzymałość 

Aby rusztowanie spełniało swoją funkcję i było konstrukcją trwałą, konieczne jest stosowanie zasad bezpiecznego montażu i eksploatacji, co ma szczególne znaczenie dla prawidłowego posadowienia, kotwienia i stężenia konstrukcji. Rusztowania wolnostojące i przyścienne muszą stać na stabilnym podłożu umożliwiającym odpływ wód opadowych. Nośność podłoży gruntowych nie może być mniejsza niż 0,1 MPa. Inna ważna zasada głosi, że cała konstrukcja nie powinna wystawać więcej niż 3 metry poza najwyższą linię kotew, a pomost roboczy powinien być zamieszczony maksymalnie 1,5 metra ponad tą linią. Nie bez znaczenia jest również układ stężeń. Stężenia pionowe muszą być rozmieszczone symetrycznie, przynajmniej 2 na każdej kondygnacji. Maksymalna odległość między polami stężeń to 10 metrów. Na wytrzymałość rusztowania mają wpływ także warunki atmosferyczne. Silne opady i wiatry mogą powodować przemieszczenia konstrukcji i zmianę warunków gruntowych, dlatego w takich sytuacjach rusztowania muszą być sprawdzane przez kierownika budowy.