W rozumieniu Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1997 roku, praca na wysokości jest pracą wykonywaną na powierzchni, która znajduje się minimum 1 metr nad poziomem podłogi lub ziemi. Prace na konstrukcjach osłoniętych ze wszystkich stron ścianami pełnymi lub oszklonymi o wysokości co najmniej 1.5 metra nie są kwalifikowane, jako prace na wysokości. Praca na wysokości należy do prac szczególnie niebezpiecznych, dlatego pracodawca ma obowiązek przeszkolić pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zapoznać z ich z ryzykiem zawodowym.
Jakie są obowiązki pracodawcy?
Pracodawca musi przeszkolić pracowników z BHP oraz prowadzić okresowe szkolenia w tym zakresie. Nie może dopuszczać do pracy pracowników, którzy nie posiadają wymaganych kwalifikacji. Musi ich zapoznać z zagrożeniami, występującymi na stanowisku pracy. Do jego obowiązków należy zagwarantowanie bezpośredniego nadzoru nad przeprowadzanymi pracami oraz zorganizowanie pracy w sposób, który nie wymusza wychylania się poza obręcz balustrady. Konieczne jest zainstalowanie balustrad ochronnych na wysokość 1.1 metra oraz krawężników na wysokości 15 cm. W sytuacji, gdy nie jest to możliwe, należy wyposażyć pracownika w sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości. Pracodawca ma obowiązek zapewnić odpowiedni sprzęt roboczy oraz środki ochrony zbiorowej i indywidualnej, zapewniające bezpieczeństwo pracownika. Należą do nich przede wszystkim szelki bezpieczeństwa i hełmy ochronne.
Pracodawca musi także pamiętać o konieczności przeprowadzania regularnych kontroli stanu technicznego konstrukcji. W przypadku rusztowań przeprowadza się przeglądy codzienne, dekadowe i doraźne. Przeglądy dekadowe wykonywane są co 10 dni przez konserwatora rusztowań lub kierownika budowy. Polegają na sprawdzeniu, czy poszczególne elementy rusztowania nie stwarzają niebezpiecznych warunków eksploatacji. Przeglądy doraźne przeprowadzane są komisyjnie i mogą być zlecone przez organ nadzoru budowlanego. Powinny być przeprowadzone zawsze po dłuższej przerwie w użytkowaniu rusztowania oraz po ustąpieniu trudnych warunków pogodowych, takich jak silny wiatr.
Jakie są obowiązki pracownika?
Pracownik musi posiadać orzeczenie lekarskie, stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do pracy na wysokości. Osoby, pracujące na rusztowaniach muszą przejść dodatkowo przez badania wysokościowe, zezwalające na pracę powyżej 3 metrów. Montaż rusztowań wymaga także posiadania uprawnień, zezwalających na ich obsługę. Pracownicy montażowi zobligowani są do odbycia odpowiedniego szkolenia oraz zdania egzaminu państwowego, przeprowadzanego przez komisję Instytutu Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego. Do pracy nie mogą być dopuszczone osoby, które nie odbyły szkolenia BHP lub instruktażu stanowiskowego, nie zapoznały się z oceną ryzyka zawodowego lub nie potrafią posługiwać się środkami ochrony indywidualnej. Pracownik zobligowany jest także do przeprowadzania codziennych przeglądów konstrukcji użytkowej sprawdzając, czy nie doznały uszkodzenia, m.in. w zakresie zakotwiczenia czy stanu powierzchni podestów roboczych.